Ποια είναι τα βασικά επίπεδα υγρασίας στο έδαφος;

Τα φυτά πρέπει να υπερνικήσουν τη μύζηση υποστρώματος ώστε να μπορέσουν να αποσπάσουν νερό από αυτό και να το χρησιμοποιήσουν για τις φυσιολογικές τους λειτουργίες. Υπάρχουν κάποια επίπεδα υγρασίας του υποστρώματος που έχουν ιδιαίτερη σημασία για τον προγραμματισμό των αρδεύσεων. Στα εδάφη ορίζονται τα ακόλουθα:
• Υγρασία κορεσμού (Θs, Saturation), όταν όλοι οι πόροι του εδάφους είναι γεμάτοι με νερό. Η ποσότητα νερού μεταξύ κορεσμού και υδατοικανότητας (βλέπε αμέσως παρακάτω) ονομάζεται νερό βαρύτητας μια και δεν συγκρατείται ισχυρά από το έδαφος και η κίνησή του καθορίζεται από τη βαρύτητα. Στα περισσότερα εδάφη το νερό αυτό έχει απομακρυνθεί σε 1-2 ημέρες.
• Υδατοικανότητα (FC, Field Capacity ή και Full Point), όταν μόνο οι μικροί –τριχοειδείς- πόροι του εδάφους είναι γεμάτοι με νερό. Αντιστοιχεί στο επίπεδο μύζησης των 10 30 kPa (0,1 – 0,33 bar). Το νερό αυτό (ονομάζεται και τριχοειδές νερό) συγκρατείται από το έδαφος και μάλιστα η ποσότητα που αντιστοιχεί πρακτικά μεταξύ υδατοικανότητας και σημείου μόνιμης μάρανσης (βλέπε αμέσως παρακάτω) είναι τυπικά διαθέσιμη στα φυτά.
• Σημείο μόνιμης μάρανσης (PWP, Permanent Wilting Point), όταν η υγρασία που έχει απομείνει στο έδαφος αντιστοιχεί στο νερό που είναι ισχυρά προσκολλημένο στα εδαφικά σωματίδια. Αντιστοιχεί στο επίπεδο μύζησης των 1500 kPa (15 bar). Το νερό αυτό (ονομάζεται και υγροσκοπικό νερό) δεν είναι διαθέσιμο στα φυτά και εάν η υγρασία στο έδαφος μείνει στο επίπεδο αυτό αργά ή γρήγορα τα φυτά θα ξεραθούν.
Τυπικά θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι όσο η υγρασία του εδάφους μένει εντός των ορίων του διαθέσιμου νερού (AW, Available Water ή PAW, Plant Available Water) τα φυτά δεν θα υπόκεινται σε υδατική καταπόνηση. Όμως όπως φαίνεται και από την χαρακτηριστική καμπύλη υγρασίας, όσο μειώνεται η διαθέσιμη υγρασία τόσο μεγαλύτερη τάση πρέπει να αναπτύξουν τα φυτά ώστε να υπερνικήσουν την αντίστοιχη μύζηση του εδάφους και να απορροφήσουν το νερό. Στο πλαίσιο αυτό και ανάλογα με τα χαρακτηριστικά κάθε φυτού τίθεται ένα όριο (MAD, Maximum Allowable Depletion) μέγιστης κατανάλωσης της διαθέσιμης υγρασίας ώστε να μην συμβαίνει υδατική καταπόνηση. Με βάση το MAD ορίζεται ένα ακόμη ενδιαφέρον στην πρακτική των αρδεύσεων επίπεδο υγρασίας:
• Σημείο επαναπλήρωσης με νερό (RF, Refilling Point), η υγρασία που αντιστοιχεί στο FC – MADx(FC-PWP) και σηματοδοτεί την ανάγκη για άρδευση.
Γενικά το ζητούμενο είναι η υγρασία στο έδαφος να παραμένει σε μία περιοχή που ονομάζουμε Εύκολα Διαθέσιμο Νερό (EAW – Easily Available Water ή RAE – Readily Available Water).